Już od 1 stycznia 2025 r. w życie wchodzi długo wyczekiwana przez przedsiębiorców zmiana — rozliczanie podatku dochodowego (PIT) metodą kasową. Wprowadzenie możliwości stosowania metody kasowej ma na celu poprawę płynności finansowej firm, umożliwiając im odroczenie obowiązku podatkowego do momentu rzeczywistego wpływu zapłaty za wykonane usługi lub dostarczone towary.
Dotychczas obowiązujące przepisy bazowały na zasadzie memoriałowej, co oznacza, że podatek dochodowy należało zapłacić zgodnie z datą wystawienia faktury, niezależnie od tego, czy kontrahent uregulował należność. Nowe rozwiązanie ma pozwolić firmom unikać sytuacji, w których muszą płacić podatek od środków, których jeszcze nie otrzymały, co może być szczególnie pomocne dla przedsiębiorstw zmagających się z opóźnieniami w płatnościach.
Kto może skorzystać z kasowego PIT-u?
Z kasowego rozliczania PIT mogą korzystać osoby fizyczne prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą. Aby skorzystać z tego rozwiązania, przedsiębiorca musi:
1. osiągnąć przychody nieprzekraczające 1 000 000 zł w poprzednim roku podatkowym,
2. nie prowadzić pełnych ksiąg rachunkowych,
3. złożyć oświadczenie o wyborze kasowej metody PIT do naczelnika urzędu skarbowego.
Należy podkreślić, iż samodzielne prowadzenie działalności nie wyklucza zatrudniania pracowników. Z kasowego PIT nie mogą natomiast korzystać osoby prowadzące działalność w formie spółki cywilnej, jawnej czy partnerskiej.
Wybór i zgłoszenie
Decyzja o wyborze kasowego PIT-u będzie wiązać się z koniecznością zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.
Terminy na zgłoszenie wyboru kasowego PIT to:
• do 20 lutego danego roku dla przedsiębiorcy kontynuującego działalność,
• do 20 dnia miesiąca po miesiącu rozpoczęcia działalności – w przypadku nowych działalności,
• najpóźniej do 31 grudnia w przypadku rozpoczęcia działalności w grudniu.
Wybranie kasowego PIT oznacza obowiązek stosowania tej metody przez cały rok podatkowy, a wybór ten przenosi się również na kolejne lata, o ile podatnik nie zdecyduje inaczej. W przypadku chęci rezygnacji z tej metody należy do 20 lutego kolejnego roku podatkowego złożyć odpowiednie pismo do urzędu skarbowego.
Korzyści
• Dzięki kasowemu PIT-owi przedsiębiorcy rozpoznają przychód tylko wtedy, gdy rzeczywiście otrzymają zapłatę za sprzedany towar lub wykonaną usługę co w założeniu ustawodawcy winno znacząco poprawić płynność finansową drobnych przedsiębiorców. Jest to istotna zmiana w stosunku do klasycznej metody memoriałowej, w której przychód rozpoznaje się już z chwilą wystawienia faktury, niezależnie od faktycznego otrzymania zapłaty.
Ograniczenia i potencjalne zagrożenia
• Koszty uzyskania przychodów będzie rozpoznawać się analogicznie do przychodów tj. dopiero w momencie faktycznej zapłaty za zakupione towary lub usługi.
• Kasowy PIT będzie miał zastosowanie wyłącznie do transakcji B2B (business-to-business), które są udokumentowane fakturami. Oznacza to, że podatnik stosujący metodę kasową musi mieć pewność co do tego, że jego kontrahent to przedsiębiorca. Nie wystarczy np. to, że nabywca jest czynnym podatnikiem VAT, bo taki status mają również osoby fizyczne oraz podmioty inne niż przedsiębiorcy.
• Metodę kasową będzie można zastosować tylko w przypadku udokumentowania transakcji terminowo wystawioną fakturą (zgodnie z przepisami normującymi zasady fakturowania). Może to oznaczać że nie tylko brak wystawienia faktury ale również niewielkie opóźnienie w jej wystawieniu uniemożliwią zastosowanie kasowego PIT-u.
• Jeśli przedsiębiorca nie otrzyma zapłaty za fakturę, to po upływie dwóch lat od daty wystawienia faktury, rachunku czy zawarcia umowy, będzie zmuszony rozpoznać przychód. Wyjątek stanowią tutaj odpisy amortyzacyjne – przedsiębiorca może zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodu, nawet jeśli jeszcze nie zapłacił za środek trwały, od którego dokonuje odpisów.
• Wybór kasowego PIT spowoduje konieczność monitorowania płatności od kontrahentów na potrzeby rozliczenia podatku dochodowego. Konieczne będzie regularne przekazywanie wyciągów bankowych do księgowości, aby potwierdzić faktyczny przepływ środków finansowych powiązanych z poszczególnymi fakturami.
• Kasowy PIT nie znajdzie zastosowania również w przypadku:
– sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
– gdy nabywcą jego świadczeń będzie podmiot z nim powiązany (na dodatek z niższym, bo 5-proc. a nie 25-proc. udziałem jak w przepisach dotyczących cen transferowych) albo kontrahent z raju podatkowego.
